Page 214 - 4-сон
P. 214
йилларнинг бошларида Чимбой маҳалласидаги янги қурилаётган
уйимизга кўчганимизда биринчи навбатда, янги кўчамизнинг номи қандай
бўларкин, деган хавотир кўнглимдан кечган.
Отам раҳматли аввал колхозда, сўнг ресторанда ҳисобчи бўлиб
ишлаган, мен дунёга келган кезлар у киши аллақачон қарилик нафақасини
олаётган, косибчилик орқасидан тўққиз ўғил-қизни вояга етказган. Демак,
мен зиёли оиласида туғилдим, вояга етдим, тарбия топдим, десам тўғрироқ
бўлади. Отам мадраса кўргани сабабми ёки анчагина зиёли инсон бўлгани
боисми, у кишига “Мулла Наби” деб мурожаат қилишарди.
Онам раҳматли ўзига тўқ оила фарзанди бўлган, айни оила қурган 20-йиллар
охирида бошланғич синфларда ўқитувчилик қилганлар.
Демак, ота-онамнинг биз фарзандларга қолдирган энг бебаҳо
фазилатлари — зиёлилик!
Оиладаги тўққиз фарзанднинг кенжаси — уч ака, беш опанинг укаси
бўлиш тенги йўқ бахт албатта, қачон шундан гап очилса, суҳбатдошларим,
роса эркатой бўлган экансизда, деб ҳаваслари келади.
Менга кенжалик сурури кўпда насиб этмаган, чунки тўнғич опамнинг
тўнғич фарзанди қарийб менга тенгқур, шу боис кенжалик психологияси
бошқаларникига ўхшамаган тарзда шаклланиши қизиқ кечган.
— Шу-унча бола туғиб нима қилардингиз, — дедим ўша ғўрлик
кезларим бир куни ойимга, — мана энди бизни боқишга қийналяпсизлар, мен
ўзим ҳам сизга ҳеч нарса қилиб беролмайман, катта бўлгунча…
Шу ерга келганда гапимнинг давомини ўйлаб қолдим, тилимни
тишладим, лекин ойим жуда зийрак, китоб кўрган саводли аёл эдилар,
мириқиб, яйраб кулдилар. Рўмолининг учи билан оғизни паналаб, товуш
чиқармай кулганларида кўпинча кўзларидан ёш чиқиб кетарди…
14-15 ёшимда отам билан ёнма-ён ўтириб, махсидўзлик қилардик.
Оилада отамизнинг сўзлари икки бўлмас, у киши ўта мулойим, камгап
бўлсалар-да, бир нигоҳ ташлашининг ўзи ҳар қандай шўхликнинг ўтини
ўчириб кўяр эди. Раҳматли, махсининг чокини текис тикишдан тортиб,
чумагини, дастагини оби-тобига етказмагунча кўнгиллари жойига тушмас
эди. Бир куни хуноб бўлиб, “Э, дода, бозордаги харидорнинг биттасиям
махсининг сифатини, кам-кўстини фарқламайди, билмайди-ку, намунча уни
пайпаслайверасиз!” — деб юборибман. Қиблагоҳимиз узоқ жим ўтирдилар ва
ниҳоят, бир маҳал: “Бозордаги харидорлар билмаса, сен ўзинг биласан-ку”,
— дедилар секингина…Чамамда отамдаги вазминлик, фикрга мойиллик,
мумкин қадар камроқ гапиришга уриниш болалигимдан менга маъқул келган
www.journal.fledu.uz 214
Илмий-методик электрон журнал
уйимизга кўчганимизда биринчи навбатда, янги кўчамизнинг номи қандай
бўларкин, деган хавотир кўнглимдан кечган.
Отам раҳматли аввал колхозда, сўнг ресторанда ҳисобчи бўлиб
ишлаган, мен дунёга келган кезлар у киши аллақачон қарилик нафақасини
олаётган, косибчилик орқасидан тўққиз ўғил-қизни вояга етказган. Демак,
мен зиёли оиласида туғилдим, вояга етдим, тарбия топдим, десам тўғрироқ
бўлади. Отам мадраса кўргани сабабми ёки анчагина зиёли инсон бўлгани
боисми, у кишига “Мулла Наби” деб мурожаат қилишарди.
Онам раҳматли ўзига тўқ оила фарзанди бўлган, айни оила қурган 20-йиллар
охирида бошланғич синфларда ўқитувчилик қилганлар.
Демак, ота-онамнинг биз фарзандларга қолдирган энг бебаҳо
фазилатлари — зиёлилик!
Оиладаги тўққиз фарзанднинг кенжаси — уч ака, беш опанинг укаси
бўлиш тенги йўқ бахт албатта, қачон шундан гап очилса, суҳбатдошларим,
роса эркатой бўлган экансизда, деб ҳаваслари келади.
Менга кенжалик сурури кўпда насиб этмаган, чунки тўнғич опамнинг
тўнғич фарзанди қарийб менга тенгқур, шу боис кенжалик психологияси
бошқаларникига ўхшамаган тарзда шаклланиши қизиқ кечган.
— Шу-унча бола туғиб нима қилардингиз, — дедим ўша ғўрлик
кезларим бир куни ойимга, — мана энди бизни боқишга қийналяпсизлар, мен
ўзим ҳам сизга ҳеч нарса қилиб беролмайман, катта бўлгунча…
Шу ерга келганда гапимнинг давомини ўйлаб қолдим, тилимни
тишладим, лекин ойим жуда зийрак, китоб кўрган саводли аёл эдилар,
мириқиб, яйраб кулдилар. Рўмолининг учи билан оғизни паналаб, товуш
чиқармай кулганларида кўпинча кўзларидан ёш чиқиб кетарди…
14-15 ёшимда отам билан ёнма-ён ўтириб, махсидўзлик қилардик.
Оилада отамизнинг сўзлари икки бўлмас, у киши ўта мулойим, камгап
бўлсалар-да, бир нигоҳ ташлашининг ўзи ҳар қандай шўхликнинг ўтини
ўчириб кўяр эди. Раҳматли, махсининг чокини текис тикишдан тортиб,
чумагини, дастагини оби-тобига етказмагунча кўнгиллари жойига тушмас
эди. Бир куни хуноб бўлиб, “Э, дода, бозордаги харидорнинг биттасиям
махсининг сифатини, кам-кўстини фарқламайди, билмайди-ку, намунча уни
пайпаслайверасиз!” — деб юборибман. Қиблагоҳимиз узоқ жим ўтирдилар ва
ниҳоят, бир маҳал: “Бозордаги харидорлар билмаса, сен ўзинг биласан-ку”,
— дедилар секингина…Чамамда отамдаги вазминлик, фикрга мойиллик,
мумкин қадар камроқ гапиришга уриниш болалигимдан менга маъқул келган
www.journal.fledu.uz 214
Илмий-методик электрон журнал
